واکاوی ماهیت و جایگاه مهر در عقد نکاح

نویسندگان

1 دانش‌آموخته سطح 4 رشته فقه و اصول جامعه الزهرا(س)، طلبه دوره عالی فقه جامعه الزهرا(س)، استاد سطوح عالی جامعه الزهرا(س) و حوزه علمیه خواهران

2 دانش‌آموخته سطح 4 رشته فقه و اصول، مدیر گروه علمی آموزشی فقه و اصول جامعه الزهرا(س)

چکیده

مهر یا صداق، مالی است که به‌واسطه عقد ازدواج و گاه به علل دیگری به زن تعلق می‌گیرد و دارای احکام متعددی است. درباره احکام مختلف مهر، دلایل اختصاصی چندانی وجود نداشته و در موارد زیادی بر اساس قواعد عمومی، تبیین و توجیه شده‌اند. استناد به قواعد عمومی برای تعیین احکام مهر بدون تعیین ماهیت و جایگاه مهر در عقد نکاح نمی‌تواند نتایج قابل دفاعی در پی داشته باشد و این مهم، مستلزم کنکاش در تعیین جایگاه حقیقی مهر در عقد نکاح خواهد بود. در تحلیل بدوی ماهیت مهر، چند احتمال مطرح است؛ از جمله «عوض یا در حکم عوض بودن» که در عین برخورداری از قائلین زیاد، در معرفی نفس مهر به‌عنوان عوض، با چالش‌هایی مواجه است. پژوهش حاضر با تکیه بر منابع فقهی ـ اصولی و استفاده از روش توصیفی- تحلیلی اثبات نموده که حقیقت عقد نکاح، تعهد در مقابل تعهد بوده و پرداخت مهر، از جمله تعهدات مرد به شمار می‌رود.

کلیدواژه‌ها